De spotvogel dankt zijn naam aan het feit dat hij veel andere vogels imiteert tijdens zijn uitbundige en krasserige zang. De spotvogel is het beste waar te nemen in mei en juni als hij zijn zang laat horen in bomen en struiken in bij voorkeur open landschappen van de klei- en veengronden.

Fotograaf: Bert Ooms

Kenmerken

Een uit volle borst zingend mannetje spotvogel. Fotograaf: Hillebrand Keun

De spotvogel komt in een groot deel van Europa voor, van Scandinavië in het noorden tot in de landen die in het zuiden aan de Middellandse Zee liggen. Alleen in Engeland, Spanje, Portugal en het zuidelijke deel van Franrijk komt de spotvogel niet voor. Slechts drie maanden is deze zomergast in ons land om te broeden en direct daarna vertrekt hij weer naar de winterverblijven in Afrika. Ze broeden in loofbomen met een rijke ondergroei. Ze zijn daarom moeilijk te zien maar des te beter te horen want zingen kunnen ze. De spotvogel zingt luid en gevarieerd en kan zijn liedje lang volhouden waarin je dan vele imitaties van andere vogels kunt herkennen.

Verenkleed

Spotvogel waarbij de lange handpennen goed zichtbaar zijn. Fotograaf: Bert Ooms

De bovendelen zoals de kop, rug en vleugels (1) zijn grijsgroen terwijl de keel borst en buik (2) juist meer lichtgeel zijn. De teugel (3) en ondersnavel (4) zijn oranjegeel en licht gekleurd, de oogstreep (5) is vrij onduidelijk en lichtgeel gekleurd. De poten (6) hebben een vrij grijze kleur. De handpennen (7) zijn lang en steken voorbij de staartbasis en zijn net zo lang als de staartprojectie. Een vrouwtje spotvogel ziet er hetzelfde uit als een mannetje spotvogel en ook in de winter zien ze er allebei niet anders uit.

Kenmerkend gedrag

Een spotvogel zit vaak verscholen in het groen. Fotograaf: Hillebrand Keun

Spotvogels hebben een voorkeur voor het boerenland waar nog volop singels en struwelen te vinden zijn. Ze kiezen eerder voor dit type landschap dan voor bosgebied. En als ze dan kiezen voor bosgebieden dan moet dat een open karakter hebben waar voldoende jonge groene beplanting staat. En doordat de spotvogel zich graag ophoudt in de dichte begroeiing laat hij zich maar moeilijk zien. Gelukkig maakt zijn uitbundige en gevarieerde zang op een goed verborgen zangpost veel goed. Doordat de spotvogels maar drie maanden in ons land zijn, wordt maar een legsel van 4 tot 6 eieren in 12 tot 14 dagen uitgebroed.

Gelijkende soorten

Een orpheusspotvogel met zichtbaar korte handpennen. Fotograaf: Daniele Occhiato

De orpheusspotvogel is de tweelingbroer van de spotvogel. Beide vogels zien er vrijwel hetzelfde uit met slechts een klein verschil in het uiterlijk. De orpheusspotvogel heeft namelijk veel kortere handpennen dan de spotvogel. De handpennen van de orpheusspotvogel zijn ongeveer half zo groot dan de staartpennen. De kleur van de boven- en onderdelen zijn variabel en gelijk aan de spotvogel en de poten zijn iets meer bruingrijs dan de grijze poten van de spotvogel. Het verspreidingsgebied van beide soorten heeft bij ons een overlap waardoor je hier beide soorten kunt tegenkomen, De orpheusspotvogel neemt in onze streken licht toe terwijl de spotvogel juist in aantal afneemt. Mogelijk dat klimaatverandering een oorzaak is waardoor wij in de toekomst steeds vaker een orpheusspotvogel tegen gaan komen,